Monday, March 28, 2011

सी हॉर्स'ची प्रजाती जपण्यासाठी

घोडयासारखे डोके व निमुळते होत जाणारे शेपटीगत अंग आकार काही इंचाचाच ही झाली खारफुटी व तिवरांच्या जंगलात आढळणाऱ्या अनोख्या प्राण्यांची ओळख. हेच ते "सी हॉर्स' आता जगात दुर्मिळ होऊ लागले आहेत. म्हणूनच वन्यजीव संरक्षण कायद्याच्या पहिल्या परिशिष्टात त्यांना स्थान देण्यात आले आहे. त्यांच्या मासेमारीवर अर्थातच त्यामुळे बंदी आहे.या सी हॉर्सची संख्या दिवसेंदिवस घटत चालल्याची चिंता शास्त्रज्ञांना भेडसावत होती. त्यांच्या पुनरूत्पादनाची तुटत चाललेली साखळी सांधण्यासाठी प्रयोगशाळेतच त्यांना नैसर्गिक अधिवास देऊन "सी हॉर्स' जन्माला येण्याची प्रक्रिया करण्याचे आव्हान होते. दोनापावलच्या राष्ट्रीय समुद्र विज्ञान संस्थेतील आर. ए. श्रीपाद व त्यांच्या सहकाऱ्यांनी हे आव्हान पेलले. नर व मादी "सी हॉर्स' यांच्या संयोगातून पिल्ले जन्माला आली आहेत. त्यांच्यापासून सहा महिन्यांनी आणखी पिल्ले जन्माला येतील, अशी शास्त्रज्ञांना आशा आहे. जगातून नष्ट होण्याची भीती असणाही ही प्रजाती वाचविण्यासाठी काय करता येईल यावर आता संशोधन करण्यात येणार आहे.सध्या एनआयओत प्रयोगशाळेत आणलेले "सी हॉर्स' हे रत्नागिरीतील आहेत. वन्यजीव कायद्यानुसार त्यांच्यावरील प्रयोगासाठी सरकारची परवानगी घ्यावी लागते. तीही घेण्यात आली आहे. रत्नागिरी आणि गोव्यात सापडणाऱ्या "सी हॉर्सच्या जातीत साध्यर्म असल्याने त्यावरील संशोधन गोव्यातही "सी हॉर्स' चे संवर्धन करण्यासाठी उपयुक्त ठरेल, असे श्रीपाद यांनी सांगितले.

No comments:

Post a Comment